Συστημική Προσέγγιση
Η Συστημική Προσέγγιση είναι μια εξέλιξη της Θεωρίας των Συστημάτων (Bertalanfy, 1968) και της Κυβερνητικής που εμφανίστηκαν την δεκαετία του 40΄ προκειμένου να δώσουν την θεωρητική κάλυψη στην αναζήτηση του τρόπου με τον οποίο οι σχέσεις επηρεάζουν την συμπεριφορά και δημιουργούν συμπτώματα.
Στο χώρο της ψυχολογίας, η συστημική προσέγγιση έχει εφαρμογή στην έρευνα και στην μεθοδολογία προσέγγισης των ψυχολογικών δεδομένων καθώς και στην ψυχοθεραπεία.
Με την επίδραση της Γενικής Θεωρίας των Συστημάτων, δημιουργήθηκε η θεραπεία οικογένειας, η οποία αποτέλεσε ξεχωριστή σχολή ψυχοθεραπείας και εξακολουθεί να αποτελεί μια από τις κυριότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις στον χώρο της κλινικής ψυχολογίας. Πηγή διερεύνησης, δεν αποτελεί πλέον μόνον το άτομο, αλλά το "όλον". Η ιδέα του «όλου» είχε εκφραστεί από τον Αριστοτέλη στην φράση του « το όλον είναι περισσότερο από το άθροισμα των μερών». Το λεγόμενο σύστημα, λοιπόν, θεωρείται μια ολότητα, η οποία δεν αποτελείται μόνο από το άθροισμα των ενοτήτων αλλά και από τις σχέσεις και τις αλληλοεπιδράσεις των ενοτήτων αυτών.
Οι Hall και Fagan (1956),
ορίζουν το σύστημα ως ένα σύνολο από αντικείμενα και τις σχέσεις μεταξύ των αντικειμένων και μεταξύ των χαρακτηριστικών τους. Τα αντικείμενα, είναι τα δομικά στοιχεία του συστήματος, τα χαρακτηριστικά είναι οι ιδιότητες των αντικείμενων και οι σχέσεις είναι αυτές που συνδέουν το σύστημα. Σύμφωνα με την συστημική θεώρηση, γεννιόμαστε και εξελισσόμαστε μέσα σε συστήματα, δηλαδή ομάδες ισχυρής επιρροής, με κυρίαρχη την οικογένεια.
Το βασικό ανθρώπινο κοινωνικό σύστημα της οικογένειας, κατά την συστημική προσέγγιση, δεν είναι απλά μια ομάδα ανθρώπων που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Είναι μια σύνθετη ολότητα με δικής της δομή, κανόνες και στόχους, στην οποία οι αλληλεπιδράσεις των μελών είναι εξίσου - αν όχι περισσότερο- σημαντικές από τα δρώντα μέλη. Γι’ αυτόν το λόγο, είναι άσκοπη και αδύνατη η κατανόηση της συμπεριφοράς ενός μέλους της οικογένειας, χωρίς να παρατηρηθεί η αλληλοεπίδραση και των άλλων μελών της οικογένειας.
Η συστημική προσέγγιση αντιμετωπίζει την οικογένεια σαν ένα σύστημα. Όταν λοιπόν ένα μέλος, παιδί ή ενήλικας, παρουσιάσει ένα συγκεκριμένο σύμπτωμα ή δυσκολία, η οικογενειακή θεραπεία αξιοποιεί όλη την οικογένεια για να βοηθήσει αυτό το μέλος. Η προσέγγιση αυτή, βασίζεται στην υπόθεση ότι η προβληματική συμπεριφορά ενός ατόμου μπορεί να υπηρετεί 1)μια λειτουργία ή ένα σκοπό για την οικογένεια, 2) είναι μια λειτουργία της ανικανότητας της οικογένειας να λειτουργεί παραγωγικά, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια των αναπτυξιακών μεταβάσεων ,ή 3) είναι ένα σύμπτωμα δυσλειτουργικών μορφών που μεταβιβάζονται από γένια σε γένια.